Zoetermeer, 30 oktober 2023 – De inzameling van afgedankte tl-buizen, spaar- en overige conventionele lampen ligt op koers, stelt Stichting LightRec in haar vandaag gepubliceerde jaarverslag over 2022. Afgezet tegen de Put on Market (verkoop) is het inzamelpercentage in 2022 sterk gestegen (+234%) omdat dit type lampen steeds minder wordt verkocht. In absolute zin nam de totaal ingezamelde hoeveelheid licht af (-4% ten opzichte van 2021). Ook de inzameling van armaturen steeg met +44%, maar bleef wel onder de wettelijke inzameldoelstelling van 65%. Dit komt omdat er de afgelopen drie jaar grote aantallen nieuwe (led)armaturen op de markt zijn gekomen.
De resultaten zijn in lijn met de ambitie van LightRec en haar producenten om in Nederland en Europa de inzameling van conventionele lampen zo lang mogelijk door te zetten, minimaal tot 2029. Dat is nodig omdat dit type lampen de meeste negatieve impact heeft op het milieu als ze niet goed worden afgedankt en gescheiden ingezameld, zegt Gied van Hoorn, directeur van LightRec. “Uit onderzoek blijkt bovendien dat er nog miljoenen spaarlampen in huishoudens rondzwerven, ook al zijn ze vaak niet meer in gebruik. Dat is de belangrijkste reden dat in absolute zin het totaal ingezamelde volume met 4% afnam. Maar vroeg of laat worden die een keer afgedankt, en dus moeten onze inzamelinspanningen de komende jaren op peil blijven.”
Lees ook: in 2021 meldde Eucoliught dat de inzameling van lampen vordert.
Via de Stichting OPEN hebben LightRec en haar producenten zich gecommitteerd aan de door de EU vastgestelde inzamelnorm. Deze doelstelling bedraagt 65% van de gemiddelde gewichtshoeveelheid EEA die in de voorgaande drie jaren in Nederland in de handel is gebracht (‘Put on Market’, ofwel PoM). Voor conventionele lampen wordt deze inzamelnorm dus (zeer) ruim gehaald, voor ledverlichting en armaturen niet.
Omgekeerde wereld
Van Hoorn: “Samen met OPEN stellen wij ons op het standpunt dat de 65%-norm niet realistisch is voor ledverlichting en armaturen, omdat ledlampen en -armaturen een levensduur hebben van twintig jaar of langer – vergelijkbaar met zonnepanelen. En dus tellen ze niet mee in het driejaarlijkse gemiddelde waarop de huidige regeling is gebaseerd. Sterker, de huidige 65%-doelstelling werkt feitelijk in de hand dat perfect functionerende, superzuinige ledlampen al na drie jaar van de markt worden gehaald om ze mee te laten tellen in het inzamelresultaat. Dat is de omgekeerde wereld.”
Voor conventionele armaturen geldt iets vergelijkbaars, omdat deze steeds vaker geschikt worden gemaakt voor ledlampen, waardoor de levensduur sterk wordt verlengd. Ook krijgt een deel van de conventionele consumentenarmaturen een tweede leven via het circuit van kringloopwinkels.
LightRec pleit in haar Jaarverslag dan ook voor een alternatieve wettelijke inzamelnorm voor deze productcategorieën.
Nieuwe rol
Uit het jaarverslag valt verder op te maken dat LightRec de komende jaren een nieuwe rol zal krijgen, nu de rol van inzamel-entiteit eind 2022 is opgehouden te bestaan. Van Hoorn: “We gaan onder de auspiciën van OPEN verder als belangenvertegenwoordiger van de lichtsector, inclusief het verantwoorde beheer van de opgebouwde financiële reserves die door producenten en importeurs van verlichting de afgelopen twee decennia via een bijdrage voor elke op de markt gebrachte lamp bijeen is gebracht. Die reserves, bedoeld om zoveel mogelijk op de markt gebrachte lampen aan het einde van de levensduur gescheiden in te kunnen zamelen en verantwoord te recyclen, zullen we aanwenden om ook in het komende decennium de producentenverantwoordelijkheid binnen die lichtsector op een faire manier in te vullen. Dat houdt onder meer in dat LightRec als een van de bestuurders van OPEN de tarieven voor lampen en armaturen vastlegt met als doel deze op een marktconform niveau te houden. Daarnaast blijven we een deel van de reserves aanwenden voor de financiering van speciale (inzamel)projecten en voor het bekostigen van onderzoek, bijvoorbeeld op het gebied van de sortering van lampen.”
De meerwaarde van LightRec zal de komende jaren tevens duidelijk worden als het gaat om (internationale) wet- en regelgeving. Met het oog daarop is LightRec actief in de koepel Fedet-NLA, die op haar beurt is aangesloten bij de Europese koepel Lighting Europe. LightRec is tevens rechtstreeks vertegenwoordigd in het bestuur van EucoLight, het Europese samenwerkingsverband van stichtingen die zich bezighouden met de inzameling en recycling van WEEE-lampen en – verlichtingsproducten. Namens de twintig leden houdt EucoLight zich bezig met alle aangelegenheden gerelateerd aan de WEEE-richtlijn, wetgeving en standaarden ten aanzien van de inzameling en recycling van WEEE-verlichting.
Het volledige jaarverslag is gepubliceerd op de geheel vernieuwde website van Stichting LightRec en hier in te zien.
