Uit de nieuwste cijfers van internationaal adviseur Cushman & Wakefield blijkt dat het totale kantooroppervlak dat in de eerste drie kwartalen van 2020 van gebruiker wisselde met 22 procent is gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Er is minder leegstand én minder vraag naar kantoorruimte.
“In totaal is er sinds januari van dit jaar 694.000 vierkante meter kantoorruimte in gebruik genomen”, meldt de vastgoedadviseur. Cushman & Wakefield vergeleek de zogeheten kantooropname in de eerste drie kwartalen van 2020 met die van dezelfde periode in 2019, de daling was het sterkst in de vijf grote steden (-39 procent).
De leegstand op de kantorenmarkt daalde met 0,1 procentpunt naar 8,2 procent van de totale kantorenvoorraad in Nederland. Dit is het laagste leegstandspercentage sinds 2002. “In Nederland ontwikkelen het aanbod en de leegstand van kantoorruimte zich stabiel. Er blijft sprake van zeer weinig aanbod op de grootste kantorenmarkten. Ondanks de pandemie daalde het kantorenaanbod licht naar 4,7 miljoen vierkante meter.”
Jan Verhaegh, Head of Office Consultancy: “Het structurele tekort aan goede kantoren op de beste locaties is van grotere invloed op de achterblijvende kantooropname in de vijf grote steden dan de COVID-19-pandemie. Wel zien we in de volle breedte, in binnen- en buitenland, dat kantoorgebruikers die nu nog niet te maken hebben met een aflopend huurcontract zich eerst richten op kortetermijnmaatregelen om de gevolgen van de pandemie te beperken. Kantoorgebruikers in de grote steden vinden een ‘second best’-locatie geen optie en dus worden verhuisplannen, als dat ook maar enigszins kan, uitgesteld. Een verhuizing moet tenslotte ook een kwaliteitsslag brengen en dat is in de huidige markt in de grote steden bijna onmogelijk.”
In de vijf grote steden daalde de ingebruikname van kantoren het afgelopen driekwart jaar (-39 procent) meer dan in andere steden. Waar de afgelopen 10 jaar het aandeel van de G5 in de kantooropname steevast boven de 50 procent lag, komt deze tot nu toe uit op 41 procent van de totale opname in Nederland. De grotere druk op de opname in de G5 en het verschil tussen de opname binnen de G5 versus de rest van Nederland is volgens Jos Hesselink, Research Lead van Cushman & Wakefield, een gevolg van de aanhoudende schaarste aan kwalitatief hoogwaardig kantorenvastgoed in deze steden.
Nu de beperkende maatregelen als gevolg van de COVID-19-pandemie langer aanhouden dan was voorzien in april van dit jaar, gaat Cushman & Wakefield er vanuit dat de totale kantooropname over 2020 zal uitkomen op circa 1 miljoen vierkante meter. Dat betekent een daling van de opname van 29 procent ten opzichte van 2019 en een daling van 17 procent ten opzichte van het vijfjaarsgemiddelde.
Cushman & Wakefield verwacht verder dat het aanbod in kwalitatief hoogwaardige kantoorgebouwen op toplocaties in de grote steden gaat toenemen als gevolg van de economische krimp door de corona-pandemie. Organisaties zullen bijvoorbeeld meer gaan kiezen voor onderverhuur als onderdeel van kostenbesparende maatregelen.
Verhaegh voegt hier aan toe: “De COVID-19-pandemie heeft een enorme versnelling gebracht in een nieuwe rol en functie van kantoren. Wij zijn er van overtuigd dat het kantoor belangrijker wordt dan ooit en een sleutelrol heeft in het creëren van sociale interactie, inspireren, leren en ontwikkelen en gezamenlijk werken aan de organisatiedoelen. De combinatie van werken op kantoor en thuis zorgt voor een betere work-life balance terwijl de lagere bezettingsgraad op de kantoren nieuwe, betere werkplekconcepten zal brengen die samenwerken, informatie delen en leren en concentreren beter faciliteren.”
