Zachte banken, stinkende wonden?

In de moderne werkomgevingen wordt ergonomisch verantwoord meubilair steeds meer verruild voor lekkere loungebanken. Dat staat te lezen in de nieuwste uitgave van het vaktijdschrift Inside Information.

“Bij het zitten op kantoor gaat het klaarblijkelijk niet meer alleen om de beste ergonomische houding”, aldus hoofdredacteur Henk-Jan Hoekjen. “Bij de nieuwe zittend ‘soft seating’ gaat het erom in een zo ongedwongen mogelijke omgeving zo informeel mogelijk te werken.” De gevolgen voor het menselijk lichaam blijven vooralsnog onduidelijk.

‘Soft seating’ is een van dé nieuw modewoorden in de wereld van de projectinrichting. Hiermee wordt verwezen naar de trend om de ‘gewone’ bureauwerkplek af te wisselen met allerlei loungeachtige configuraties van zachte banken in veelal kleurrijke stoffen. “De gedachte achter dit ‘zachte zitten’ is voor de hand liggend”, aldus Henk-Jan Hoekjen.

“Wanneer het bieden van mogelijkheden tot communicatie dé functie is van het kantoor en wanneer PC’s steeds meer ingeruild worden voor I-Pad achtige oplossingen, dan ligt de ideale kantooroplossing voor de hand: lage kleurrijke hangbanken, waar medewerkers op een quasi-informele manier met elkaar kunnen overleggen.” Pleitbezorgers van ‘soft seating’ wijzen er daarnaast op dat de generatie die nu de arbeidsmarkt betreedt geen genoegen neemt met de weinig flexibele ‘ergonomische werkplekken’ die tot voor kort usance waren in het gemiddelde kantoor. Hoekjen: “Wie op termijn verzekerd wil zijn van gekwalificeerd personeel, doet er naar verluidt dus verstandig aan te investeren in hangbanken en ander veelkleurig loungemeubilair.”

Het zachte zitten is niet alleen gericht op jongeren. Ook oudere werknemers mogen naar hartenlust gebruik maken van de informele zitjes die dezer dagen in toenemende mate worden toegepast in de werkruimte. Maar anders dan de jongeren, kunnen de ouderen zich misschien nog herinneren dat ‘zitten’ en ‘ergonomie’ ooit onlosmakelijk met elkaar verbonden waren. Hoekjen: “Tot omstreeks 2006 maakte een zitoplossing in het kantoor geen enkele kans op marktsucces wanneer deze niet was ontwikkeld op basis van de laatste antropometrische gegevens, wanneer deze niet een actieve bijdrage leverde aan de gezondheid van medewerkers en wanneer het product niet met een hele serie knoppen en hendels feilloos aan te passen was op het lichaam van de individuele gebruiker.” Tegenwoordig is dat dus anders.

Volgens de hoofdredacteur van Inside Information is de verminderde aandacht voor ergonomie begrijpelijk. “Want de aard van het kantoorwerk verandert. Eén van de adagia van Het Nieuwe Werken is dat de werkruimte tegenwoordig flexibel wordt gebruikt. Waar medewerkers in het traditionele kantoor nog 40 uur per week op hun vaste werkplek doorbrachten – hetgeen de noodzaak van een goede bureaustoel evident maakte – is de moderne kantoorwerker voortdurend onderweg.”

Niettemin is de stilte over het ergonomische aspect van de zachte banken volgens Hoekjen ‘oorverdovend’. “Ik ben niet de enige die zich afvraagt hoe het kan, dat dezelfde
meubelaanbieders die nog geen 10 jaar geleden alles op alles zetten om potentiële klanten te overtuigen van het grote gevaar van Repetitive Strain Injuries (RSI) nu producten op de markt brengen die in geen enkel opzicht een bijdrage leveren aan het voorkomen van RSI-achtige klachten.”

“We kunnen gevoeglijk aannemen dat het gevaar van RSI in de jaren rond de millenniumwisseling ietwat overdreven werd”, analyseert Hoekjen. “Angst is tenslotte vaak een prima marketinginstrument. Maar tegelijkertijd kunnen we niet ontkennen dat er wel degelijk een reële basis was voor het ergonomie-argument: tal van kantoorwerkers hebben kortere of langere tijd last gehad van serieuze pijnklachten aan pols, schouders en nek. En dat gevaar dreigt nu wellicht weer.” Hoekjen wijst daarbij onder meer op het groeiende arsenaal thuiswerkers én op al die mensen die zichzelf niet de tijd gunnen om van werkplek te wisselen en die het concentratiewerk dus ook maar eventjes op de loungebank uitvoeren.
“Met het oog op dit type gedrag is de vraag actueel of de vele loungeachtige oplossingen in het moderne kantoor over enkele jaren niet tot een nieuwe hausse aan lichamelijke klachten zal gaan leiden, vergelijkbaar met de RSI-epidemie van zo’n 10 jaar geleden. We weten allemaal dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken. Zou dit ook voor zachte banken gelden?”